Αυτοαγάπη ή εγωισμός
Η αυτοεκτίμηση και ο αυτοσεβασμός είναι το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας και εσωτερικής διαδικασίας με τον εαυτό μας, το οποίο αποτυπώνεται σε πράξεις και συναισθήματα. Πράξεις απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό, μία στάση δηλαδή, η οποία αντικατοπτρίζει τα συναισθήματα με τα οποία αντιμετωπίζουμε το Εγώ μας, αυστηρά ή και όχι, με σεβασμό, με κατανόηση, με αγάπη.
Η διαδικασία της αυτοαγάπης αποτελείται από τρία βήματα. Πρώτα έρχεται η Ακρόαση. Το δικαίωμα δηλαδή του ίδιου μας του εαυτού να τον ακούσουμε, αφού σήμερα είναι συνηθισμένο φαινόμενο να χάνει κανείς την επαφή με τον εαυτό του. Δώσε χρόνο στον εαυτό σου, ένα 20 λεπτό την ημέρα μπορεί να είναι αρκετό, και σε ήσυχο περιβάλλον άκου το Εγώ σου και τις ανάγκες του. Δεύτερη έρχεται η Υπόσχεση. Υποσχέσου στον εαυτό σου ότι θα λάβεις υπόψη τις ανάγκες του και θα κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για να κάνεις τις συνθήκες ιδανικές. Όπως θα έκανες εάν είχες απέναντί σου τον παιδικό σου εαυτό και έβαζες στόχο να τον προστατέψεις από συγκυρίες που θα τον πληγώσουν. Τελευταίο βήμα είναι η Συγχώρεση, η πιο δύσκολη από όλες τις αρετές ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου, που όμως αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αυτοαγάπης. Γιατί και ο ίδιος σου ο εαυτός έχει δικαίωμα για λάθη, κατανόηση και συγχώρεση. Η συγχώρεση είναι σκληρή και θέλει θάρρος, αν πρόκειται πραγματικά για συγχώρεση και όχι για μία επιφανειακή άφεση αμαρτιών. Η συγχώρεση, μάλιστα, του ίδιου μας του εαυτού, ίσως και να είναι πιο σκληρή, επειδή έχει προηγηθεί η απογοήτευση. Η απογοήτευση ότι ένας στόχος δεν επετεύχθη, συνοδεύεται πολλές φορές από ντροπή, αυτολύπηση, θυμό και πολλά ακόμη αρνητικά συναισθήματα, τα οποία κάνουν τη συγχώρεση ακόμη πιο δύσκολη και την αυτοαγάπη μάλλον απίθανη.
Και πώς θα ξεχωρίσουμε την αυτοαγάπη και την αυτοεκτίμηση από τον εγωισμό; Εύκολο! Η κεντρική ιδέα του εγωισμού είναι „Εγώ δεν έχω αρκετά κι αυτό που μου λείπει θα το αποκτήσω εις βάρος των άλλων“. Ένας εγωιστής ρουφάει αγαθά και συναισθήματα, παρόλα αυτά, όμως δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος. Θέτει τις δικές του ανάγκες στην πρώτη γραμμή χωρίς να αναρωτιέται τι πραγματικά έχει ανάγκη ο άλλος ή εάν οι δικές του επιλογές θα έχουν αρνητικές επιδράσεις. Ένας εγωιστής είναι κατά βάθος αβέβαιος για τον εαυτό του και διακατέχεται από πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση, γεγονός που τον κάνει να πατάει επί πτωμάτων σε μία προσπάθεια να νιώσει καλύτερα και να αποκτήσει μία high ground θέση στον αγώνα της κοινωνικής επιβολής. Εάν ο αντίπαλος της μάχης είναι κι αυτός εγωιστής, τότε η μάχη θα είναι μακρά αφού και οι δύο πλευρές θα παλέψουν μέχρι τελικής πτώσης για να επιβληθούν. Ωστόσο, εάν ο αντίπαλος έχει ολοκληρωμένη προσωπικότητα και γερές βάσεις στην αυτοαγάπη και την αυτοεκτίμησή του, ο αγώνας θα λήξει άδοξα. Ο εγωιστής θα αποκτήσει, φαινομενικά, την εξουσία που τόσο ποθούσε και ο ολοκληρωμένος, έχοντας θέσει τα αυστηρά όρια που προσβάλλουν και απειλούν την αυτοαγάπη του θα αποχωρήσει ως πραγματικός νικητής μη θέλοντας να θέσει σε κίνδυνο τίποτα από τα δύο. Το κακό της υπόθεσης είναι ότι ο εγωισμός τυφλώνει και γίνεται καρπερό έδαφος για τοξικά συναισθήματα, όπως η αντιζηλία, ο φθόνος και η ματαιοδοξία. Συνεπώς, είναι πολύ πιθανόν, ο εγωιστής να μην καταλάβει ποτέ την πραγματική έκβαση της μάχης.
Είναι τόσο κακό να είναι κανείς εγωιστής; Ξεκάθαρη απάντηση δε θα δώσω, αφού ο καθένας έχει το δικό του κριτήριο, έχοντας θέσει τις δικές του αξίες και ιδανικά. Ωστόσο, ένας εγωιστής έχει χάσει πλήρως το αίσθημα της ενσυναίσθησης, ένα ψυχικό αγαθό το οποίο μόνο μπροστά μπορεί να μας πάει, τόσο ως μεμονωμένα ανθρώπινα όντα όσο και ως ανθρωπότητα. Και τέλος, είναι πραγματικά συχνό φαινόμενο η έλλειψη της αυτοαγάπης; Εδώ θα απαντήσω ξεκάθαρα, αφού τα ιατρικά αποτελέσματα της ψυχιατρικής έρευνας μιλούν από μόνα τους. Δυστυχώς, ναι. Η ελλιπής αυτοαγάπη φαίνεται πως ευθύνεται για το 50% των ψυχιατρικών παθήσεων. Ακόμη και φαινομενικά απλά προβλήματα, όπως η υπερκόπωση, φαίνεται πως έχουν ως αφετηρία της έλλειψη αυτοαγάπης και αυτοσεβασμού, αφού ο ασθενής δεν έχει θέσει τα προσωπικά του όρια και έχει θέσει σε κίνδυνο την υγεία του, ψυχική και σωματική.
Κάπου εδώ θα κλείσω το σημερινό άρθρο, αν και νιώθω πως άνοιξα τον ασκό του Αιόλου για ένα θέμα, το οποίο τουλάχιστον εμένα με απασχολεί πολύ. Γιατί καλά είναι να τα γράφεις και να τα βλέπεις από το μάτι του παρατηρητή, πόσο όμως έχουμε καλλιεργήσει, πραγματικά, την αυτοαγάπη και τον αυτοσεβασμό μέσα μας;
Με υπομονή, ελπίδα και αγάπη
Χρύσα
